Studia wyższe dla pokolenia naszych dziadków a nawet rodziców nie były tak łatwo dostępne jak teraz. Kiedyś studiowały elity, teraz na studia może iść niemal każdy absolwent szkoły średniej posiadający maturę.
W Polsce działają 434 uczelnie wyższe. Spośród nich 132 mają status szkół wyższych publicznych czyli państwowych. Oznacza to, że studia dzienne na tych uczelniach są nieodpłatne. Pozostałe uczelnie są w rękach prywatnych albo są prowadzone przez różnego rodzaju instytucje typu stowarzyszenia, fundacje, kościoły.
Na wszystkich uczelniach w naszym kraju obowiązuje ten sam schemat organizacji kształcenia w oparciu o tak zwany ład boloński. System boloński wypracowany przed laty przez państwa europejskie miał na celu unifikację stopni naukowych, szczebli kształcenia, standardów. Potrzebne to było do uzyskiwania lepszych wyników kształcenia studentów a także sprzyjało przepływowi studentów między uczelniami. Dzięki ładowi bolońskiemu nie ma również problemów z nostryfikacją dyplomów w państwach, które są sygnatariuszami tej deklaracji.
Zgodnie z systemem ogólnoeuropejskim w polskich uczelniach można zdobyć trzystopniowe wykształcenie wyższe:
– stopień pierwszy, to licencjat albo studia inżynierskie; nazywa się je również studiami wyższymi zawodowymi.
Studia pierwszego stopnia trwają minimum trzy lata. Na kierunkach technicznych czas studiów może sięgać nawet czterech lat.
Na zakończenie nauki studenci przedstawiają do oceny pracę licencjacką (inżynierską). Podczas obrony pracy zdają ostatni egzamin na studiach aby następnie otrzymać dyplom licencjata lub inżyniera. Posiadacze takiego dyplomu mogą pójść na następny szczebel edukacji.
– stopień drugi, nazywa się go również studiami uzupełniającymi magisterskimi; podczas czterech – pięciu semestrów nauki studenci rozszerzają poziom wiedzy oraz umiejętności w stosunku do stopnia pierwszego a na zakończenie nauki piszą pracę magisterską. Magister lub magister inżynier zainteresowany dalszą nauką na studiach może skorzystać z oferty studiów kolejnego szczebla.
– stopień trzeci, czyli studia doktoranckie to ostatni i najwyższy szczebel kształcenia na poziomie wyższym. Absolwenci studiów doktoranckich trwających minimum dwa lata piszą rozprawę naukową a po jej obronie z tytułem doktora znajdują zatrudnienie jako kadra naukowa szkół wyższych lub instytucji naukowo – badawczych.
Zdobywanie wykształcenia wyższego ustawionego hierarchicznie nie wyklucza rozszerzania posiadanego już w formie studiów podyplomowych. Ten rodzaj studiów najczęściej trwa trzy semestry i prowadzony jest w formie studiów niestacjonarnych z obowiązkiem uiszczania czesnego. Na niektórych kierunkach i specjalnościach czesne jest bardzo wysokie, stąd gdy pojawiły się darmowe studia podyplomowe stały się one bardzo ważnym elementem kształtowania rynku pracy.
Finansowaniem studiów zajęły się głownie instytucje odpowiedzialne za przygotowanie i aktywizację uczestników rynku pracy. Są to przede wszystkim powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy. Darmowe studia podyplomowe to oferta przede wszystkim dla tych osób, które po ukończeniu studiów licencjackich czy magisterskich albo nie mogą znaleźć pracy zgodnie ze swoją specjalnością albo w ogóle mają problem ze znalezieniem zatrudnienia. Studia podyplomowe w krótkim czasie pozwalają na zmianę kwalifikacji, co równa się często zmianie zawodu. Dzięki ukończeniu podyplomówki można znaleźć lepiej płatną, atrakcyjną pracę. Studia podyplomowe są również często potrzebne do nabycia kwalifikacji niezbędnych do zajmowania innego, często wyższego stanowiska. Badania statystyczne wskazują, że w Polsce co rok ze studiów podyplomowych korzysta ponad 160 tysięcy osób.
