Renta chorobowa jest świadczeniem wypłacanym przez ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) dla osób, które posiadają ubezpieczenie społeczne i z powodów zdrowotnych nie są zdolne do pracy. By uzyskać taką rentę, należy złożyć wypełniony wniosek do właściwej placówki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Należy dołączyć również zaświadczenie o stanie zdrowia i dokumentację medyczną, wywiad zawodowy wypełniony przez pracodawcę, zaświadczenie o zarobkach i informacje o okresach składkowych i nieskładkowych.
Stan zdrowotny osoby ubiegającej się o rentę chorobową musi być określony przez specjalną komisję jako nie rokujący poprawy, a niezdolność do pracy może być częściowa lub całkowita, przy czym częściowa niezdolność do pracy oznacza sytuację, gdy dana osoba nie może już pracować w swoim zawodzie. Brzmi prosto. Czy tak jest rzeczywiście? Niekoniecznie. Przede wszystkim do stwierdzenia podstawy do wypłaty renty nie wystarczy zaświadczenie od lekarza. Stan zdrowia musi zostać zbadany przez specjalnego lekarza orzecznika ZUS i komisję lekarską. Lekarz taki nie tyle zbada pacjenta, co głównie jego dokumentację – przestudiuje historię choroby, wyniki badań, przebieg leczenia, a także pozyska informacje o dotychczasowo wykonywanej przez wnioskującego pracy. Następnie lekarz taki określi, czy w danym przypadku powstała utrata zdolności do pracy, przy czym stwierdzi też jej stopień – jak już wspomniano, może to być niezdolność do pracy częściowa, całkowita, a także całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji, co oznacza, że dana osoba wymaga stałej opieki osoby trzeciej.
Jakie jeszcze warunki należy spełnić przy wnioskowaniu o rentę chorobową? Utrata zdolności do pracy musi powstać w okresie składkowym lub nieskładkowym albo w ciągu 18 miesięcy od ich ustania. Te okresy to przede wszystkim zatrudnienie, ale też np. prowadzenie własnej działalności czy wykonywanie pracy z tytułu umowy zlecenia (w tych przypadkach konieczne jest opłacenie składki ubezpieczeniowej), pobieranie zasiłku chorobowego lub dla bezrobotnych, urlop macierzyński lub służba wojskowa. Jeśli utrata zdolności do pracy wystąpi w innych okresach – renta chorobowa niestety nie zostanie nam przyznana. Jest jednak jeden wyjątek – jeśli posiadamy staż ubezpieczeniowy 20 lat lub więcej (dla kobiet) albo 25 lat lub więcej (dla mężczyzn) oraz niezdolność do pracy zostanie uznana za całkowitą.
Kolejnym ważnym warunkiem przy przyznawaniu renty chorobowej jest okres ubezpieczenia. Pomijając wspomniany wyżej przypadek 20 lub 25 lat okresu ubezpieczenia, w innych sytuacjach wymagany okres ubezpieczenia zależy od wieku wnioskującego, a dokładniej – jego wieku w momencie, w którym nastąpiła utrata zdolności do pracy. Jeśli stało się to, gdy dana osoba miała 20 lat, wymagany okres ubezpieczenia wynosi rok. Gdy miała od 20 do 22 lat – 2 lata, od 22 do 25 lat – 3 lata, od 25 do 30 lat – 4 lata, powyżej 30 lat – 5 lat.
Na koniec najważniejsze – jaka jest wysokość renty chorobowej? Otóż zależy ona od tego, jak długie okresy składkowe i nieskładkowe posiadała dana osoba w swojej historii ubezpieczenia, a także od stopnia niezdolności do pracy. Jeśli niezdolność jest całkowita, wtedy wysokość renty to suma: 24% kwoty bazowej (przeciętnego wynagrodzenia), 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych, 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych i 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok brakujący do pełnych 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Jeśli niezdolność do pracy jest częściowa – wysokość renty to 75% wyliczonej w ten sposób kwoty.
